W dobie prężnie rozwijającej się cywilizacji, gdzie dużą popularnością cieszą się restauracje typu fast food, a większość z nas żyje w ciągłym biegu, częstość występowania nadciśnienia tętniczego znacznie wzrasta. W większości przypadków choroba ta jest związana ze stylem życia. Ogromny wpływ ma dieta, stres, aktywność fizyczna oraz stosowane na co dzień używki.
Ciśnienie powinno wynosi < 140/90 mmHg. Natomiast idealne ciśnienie to 120-129/80-84 mmHg
Nadciśnienie można podzielić na trzy stopnie:
- I stopień – łagodne – Ciśnienie skurczowe 140-159 mmHg, rozkurczowe 90-99 mmHg
- II stopień – umiarkowane – Ciśnienie skurczowe 160-179 mmHg, rozkurczowe 100-109 mmHg
- III stopień – ciężkie – Ciśnienie skurczowe powyżej 180 mmHg, rozkurczowe powyżej 110 mmHg
Nadciśnienie białego fartucha – nagłe wysokie ciśnienie występujące u niektórych pacjentów, pod wpływem pewnego rodzaju strachu/obawy przed personelem medycznym. Dlatego ważne jest, aby mierzyć ciśnienie tętnicze przez kilka dni w domu, w przypadku podejrzenia nadciśnienia tętniczego.
Czynniki ryzyka:
- Złe nawyki żywieniowe (zbyt duża podaż soli w diecie – więcej niż 5g/d, pokarmy bogate w tłuszcze nasycone, mało warzyw)
- Częste stosowanie używek (alkohol, papierosy)
- Hiperlipidemia
- Przewlekły stres
- Brak aktywności fizycznej
- Wiek (osoby powyżej 60 roku życia mają większe predyspozycje)
- Choroby układu sercowo-naczyniowego
- Otyłość
Dieta u osób z nadciśnieniem tętniczym
Podczas leczenia nadciśnienia tętniczego oprócz farmakoterapii, bardzo istotnym elementem jest zmiana stylu życia. Badania pokazują, iż odpowiednia ilość poszczególnych składników takich jak np. sód i potas, ale również bogato odżywcza dieta pozytywnie wpływają na kontrolowanie ciśnienia u pacjentów. Ważna jest również redukcja masy ciała u osób otyłych. Prawidłowa masa ciała u pacjentów, często wiąże się z mniejszym ciśnieniem lub w niektórych przypadkach z wyrównaniem ciśnienia.
Solić czy nie solić?
Sód pełni wiele niezbędnych funkcji w organizmie człowieka, np. pomaga w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, pomaga w prawidłowej pracy mięśni. Sól kuchenna, czyli inaczej chlorek sodu (NaCl) jest głównym źródłem sodu. Sód znajduje się w większej części w przestrzeni zewnątrzkomórkowej (której częścią jest osocze) oraz w mniejszym stopniu w przestrzeni wewnątrzkomórkowej organizmu.
Sód znajdująca się w osoczu jest wydalana przez: mocz (95%), kał (4,5%), pot (0,5%).
Osoby chore na nadciśnienie tętnicze nie powinny przekraczać 3g/dobę soli.
Jak ograniczyć podaż soli w diecie?
- Nie dosalać potraw – zamiast tego można użyć świeżych/suszonych ziół np. oregano, bazylia.
- Wyeliminować produkty typu fast food z diety – można sporadycznie sięgać np. po domowe burgery!
- Wybieraj produkty o niższej zawartości soli = czytaj etykiety produktów
- Produkty mocno przetworzone należy ograniczyć lub wyeliminować np. szynki, konserwy – zamiast tego można upiec w domu chude mięso w ziołach
O co warto zadbać w suplementacji?
- Potas
- Wapń
- Magnez
- Omega 3 (certyfikowana)
Co warto włączyć w kontekście diety?
- Warzywa sezonowe, a w okresie jesienno-zimowym warzywa z mrożonek
- Pełnoziarniste węglowodany np. kasza gryczana, dziki ryż
- Chude mięso np. indyk, królik, cielęcina
- Orzechy (moczone, w umiarkowanych ilościach)
- Tłuszcze – oliwa z oliwek, olej kokosowy
- Świeże/suszone zioła (jako urozmaicenie zamiast soli)
- Owoce jagodowe, drobne
- Nasiona roślin strączkowych np. ciecierzyca, soczewica, a także makarony strączkowe
- Ryby – łosoś, sardynki, szprotki, makrela, pstrąg
Ważne jest, aby zadbać o swoje zdrowie, poprzez odpowiednio dobraną dietę, nawodnienie i aktywność fizyczną. Choroby cywilizacyjne są coraz częstsze, dlatego ważna jest profilaktyka i odpowiednie działanie.