Temat zaburzeń odżywiania jest znany większości społeczeństwa. Najczęściej wymienianymi schorzeniami z tej kategorii są anoreksja oraz bulimia, o których prawdopodobnie słyszał każdy. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z istnienia niezwykle ciekawego zaburzenia odżywiania jakim jest pica.
Czym jest pica?
Pica, zwana również łaknieniem spaczonym, jest zaburzeniem odżywiania polegającym na spożywaniu substancji niejadalnych (takich jak ziemia, kreda czy kamienie) oraz towarzyszącym silnym apetycie na nieprzetworzone substancje odżywcze, takie jak mąka czy skrobia. Swoją nazwę zaburzenie wywodzi od łacińskiej nazwy sroki (pica) – ptak ten znany jest ze swojej wszystkożerności.
Najpowszechniejszymi odmianami zaburzenia pica są:
- amylofagia (spożywanie surowej skrobi);
- koniofagia (spożywanie kurzu);
- koprofagia (spożywanie kału);
- geomelofagia (nadmierne spożywanie surowych ziemniaków);
- geofagia (spożywanie gliny/ziemi);
- hialofagia (spożywanie szkła);
- litofagia (spożywanie kamieni);
- trichofagia (spożywanie wełny/włosów);
- ksylofagia (spożywanie drewna);
- mukofagia (spożywanie wydzielin z nosa).
Zjawisko wkładania do ust „dziwnych” substancji jest powszechne u kilkumiesięcznych dzieci – jest to jeden ze sposobów uczenia się przez nie otaczającego ich świata. W związku z tym picę jako zaburzenie zaczyna się diagnozować u osób, które przekroczyły 2 rok życia. Pica może dotyczyć wszystkich grup wiekowych, jednak najczęściej jest obserwowana u dzieci, szczególnie tych opóźnionych w rozwoju, ale także u kobiet w ciąży, zwłaszcza w czasie pierwszego trymestru oraz u osób niepełnosprawnych umysłowo.
Etiologia
Przyczyny łaknienia spaczonego nie zostały do końca poznane. Najczęściej spekuluje się, że za zaburzeniem mogą stać niedobory substancji odżywczych, przede wszystkim żelaza czy cynku. Fizjologiczna teoria głosi, że spożywanie substancji takich jak glina czy ziemia pomaga złagodzić nudności, biegunkę, zwiększyć wydzielanie śliny, a także usunąć toksyny. Do łaknienia spaczonego mogą również doprowadzić restrykcyjne diety – stosująca je osoba zaczyna spożywać niejadalne substancje w celu zapewnienia poczucia sytości. Pica występuje również u osób ze schizofrenią i zaburzeniami obsesyjno – kompulsywnymi, podejrzewa się, że jest to dla nich sposób na radzenie sobie z chorobą.
Diagnoza
Diagnoza łaknienia spaczonego może być postawiona w momencie, gdy:
- pacjent wykazuje opisywane zachowanie przez okres co najmniej miesiąca;
- zachowanie związane ze spożywaniem substancji niejadalnych nie jest częścią praktyki powszechnej w danym kręgu kulturowym;
- nie ma stwierdzonego innego zaburzenia psychicznego, niepełnosprawności intelektualnej lub ciąży.
Leczenie
Leczenie zaburzenia pica polega przede wszystkim na leczeniu powikłań, do których może doprowadzić spożywanie substancji niespożywczych – niezbędna tutaj może się okazać interwencja chirurga, który będzie musiał usunąć połknięte przedmioty z wnętrza organizmu. Kolejnym elementem jest ocena psychologiczna pacjenta i wprowadzenie ewentualnej terapii oraz leków. Substancje niespożywcze prowadzą do niedoborów substancji odżywczych, które to należy uzupełnić. Osoby, u których pica wystąpiła jako skutek restrykcyjnej diety powinny wprowadzić nowy, zdrowy model żywienia, niezagrażający życiu oraz zdrowiu. Jeśli natomiast chodzi o pewne zasady zdrowego odżywiania, które opracuje dietetyk kliniczny Wrocław jest miastem, w którym znaleźć można odpowiedniego specjalistę
Na podstawie:
Advani S., Kochhar G., Chachra S. i wsp.: Eating everything except food (PICA): a rare case report and review. J Int Prec Community Dent, 2014, 4, 1-4
Vijayendranath Nayak S., Kini R., Shetty U. i wsp.: Pica – an eating disorder: a report and review. Arch Med Health Sci, 2017, 5, 82-84
https://www.medicalcodingbuff.com/correct-icd-10-coding-and-billing-for-pica/
https://www.everydayhealth.com/eating-disorders/pica-eating-disorder.aspx