Coraz więcej społeczeństw na świecie się starzeje, co nierozerwalnie łączy się z rozwojem chorób związanych z wiekiem. Jednym z takich schorzeń jest osteoporoza, która została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za chorobę cywilizacyjną. Zgodnie z definicją przedstawioną przez WHO osteoporoza „jest układową chorobą szkieletu, charakteryzującą się niską masą kości, zaburzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej prowadzącą do wzmożonej łamliwości kości i złamań”.
W momencie kiedy słyszymy o żywieniu w osteoporozie pierwszym naszym skojarzeniem jest wapń i produkty nabiałowe. O ile wspomiany pierwiastek faktycznie jest kluczowy w dietoprofilaktyce oraz terapii tej choroby, to nie należy zapominać o innych równie ważnych, aczkolwiek często pomijanych elementach. W tym wpisie dietetyk kliniczny Wrocław pragnie zaprezentować Państwu kilka nieco mniej znanych faktów na temat niefarmakologicznego postępowania w osteoporozie.
Nasze rady:
– Dieta osoby zmagającej się z osteoporozą ma nie tylko zapewniać odpowiednią podaż wapnia, ale również gwarantować odpowiedni stosunek tego pierwiastka do fosforu, który powinien wynosić 1:1. Oba te pierwiastki główny budulec tkanki kostnej i odpowiadają za jej gęstość. Zaburzenie ich wzajemnego stosunku na korzyść fosforu skutkuje wystąpieniem zjawiska znanego jako ujemny bilans wapniowy. Produkty spożywcze, które charakteryzują się odpowiednią zawartością obu wyżej wymienionych pierwiastków to przede wszystkim drobne ościste ryby morskie (takie jak sardynki), produkty z mleka koziego oraz owczego, a także tłuste sery m.in. cheddar.
– Lepsze przyswajanie wapnia osiągniemy poprzez wprowadzenie do suplementacji preparatów z borem.
– Oprócz gęstości tkanki kostnej należy zadbać również o jej sprężystość. Osiągniemy to poprzez zwiększoną podaż takich mikroelementów jak:
- chlor obecny w większości produktów pochodzenia zwierzęcego,
- siarkę, która pod postacią aminokwasów siarkowych znajduje się w jajach oraz w mięsie,
- cynk, którego najlepszym źródłem są owoce morza oraz produkty zbożowe,
- krzem znajdujący się w bogatych w błonnik warzywach i ziarnach.
– Dbając o sprężystość kości nie można zapomnieć o wypijaniu wody. Codziennie należy wypić 30 ml wody na każdy kilogram masy ciała (czyli dla osoby o masie 70 kg będzie to 2,1 l czystej wody).
– Dbając o układ kostny zadbajmy o obecność witaminy C. Wpływa ona w pozytywny sposób na regenerację tkanki łączne – poprzez uczestnictwo w syntezie kolagenu, czyli głównego białka tkanki łącznej, zapewnia prawidłową pracę i funkcjonowanie skóry, chrząstek oraz kości.
– Kolejną ważną witaminą w kontekście układu kostnego jest witamina D. Bierze ona udział w dojrzewaniu i funkcjonowaniu osteoklastów, a także stymuluje ich wzrost. Ponadto witamina D reguluje gospodarkę wapniową poprzez stymulację absorpcji tego pierwiastka z przewodu pokarmowego.
– Zmagając się z osteoporozą należy zrezygnować z używek: całkowicie rzucić palenie, kawę i alkohol pić w rozsądnej ilości.
– Nie zapominajmy o ruchu! Praktykując umiarkowaną aktywność fizyczną zapewniamy prawidłowe napięcie ścięgien, co skutkuje lepszym ukrwieniem okostnej. Rozsądny ruch = dłużej zdrowe kości.
– Kontroluj poziom swoich hormonów – jak wykazują badania, niedobór takich hormonów jak 17β-estradiol u kobiet oraz testosteron u mężczyzn ma zasadnicze znaczenie w patofizjologii osteoporozy.