Jasna strona ogórka

Ogórek to jedno z najpopularniejszych warzyw w polskiej kuchni, uwielbiane zarówno w wersji kiszonej, jak i świeżej. Często jednak pojawia się pytanie – dlaczego niektóre ogórki mają gorzkawy smak? Odpowiedź kryje się w kukurbitacynie, substancji, która pełni funkcję ochronną w roślinach. Dietetyk Wrocław wyjaśnia, jak unikać tego nieprzyjemnego posmaku i cieszyć się smakiem ogórków w pełni.

Ogórek jest prawdopodobnie jednym z ulubionych warzyw Polaków – w 2014 roku średnie roczne spożycie tego warzywa wynosiło 6,24kg/osobę. Spożywamy je w formie kiszonej, kwaszonej, mizerii, czy też jako składnik sałatki. Większość osób, które kiedykolwiek szykowały potrawy z dodatkiem zielonego ogórka zapewne wie, że należy go obierać od jasnej końcówki – dalszej od łodygi. W przeciwnym razie ogórek będzie miał gorzkawy posmak. Jednak dlaczego się tak dzieje? Dietetyk Wrocław wyjaśnia!

Substancja nadająca ogórkowi gorycz to kukurbitacyna, występująca w roślinach z rodziny dyniowatych. Z chemicznego punktu widzenia kukurbitacynę zalicza się do grupy trójpierścieniowych triterpenoidów. Substancja ta pełni w roślinach funkcję ochronną przed szkodnikami oraz roślinożercami. W przypadku ogórka największa ilość kukurbitacyny ulokowana jest w liściach, łodydze oraz ciemnej końcówce warzywa (która jednocześnie jest najbliżej łodygi). Dlatego właśnie w momencie obierania ogórka od jego ciemniejszej strony rozprowadzamy gorzką substancję po całej jego powierzchni doprowadzając tym samym to charakterystycznego goryczkowego posmaku warzywa. Obierajmy więc ogórka od jego jasnej strony i cieszmy jego niegorzkim smakiem.

Trochę o właściwościach kukurbitacyny:

  • paraliżuje układ nerwowy pasożytów, przyspieszając tym samym ich usuwanie z przewody pokarmowego;
  • działa żółciopędnie, wzmaga wydzielanie soków trawiennych;
  • wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Na podstawie:

Polska produkcja ogórków – PPR

Horie H., Ito H., Ippoushi K. i wsp.: Cucurbitacin C – bitter principle in cucumber plants. Jpn Agric Res Q, 2007, 41, 65-68

Lee D., Iwanski G. B., Thoennissen N. H.: Cucurbitacin: ancient compound shedding new light on cancer treatment. Sci World J, 2010, 10, 413-418

Tomczyk A.: Wpływ żerowania przędziorków na zawartość wybranych metabolitów wtórnych w liściach ogórka. Zesz Probl Postęp Nauk Rol, 2006, 509, 405-412

Rekiel A., Grzesiuk K., Sońta M.: Dynia pastewna – uprawa, pozyskanie, badania, wykorzystanie paszowe. Przegląd Hodowlany, 2019, 2, 11-14

Kurzeja E., Synowiec A., Stec M. i wsp: Ocena potencjału antyoksydacyjnego soków z wybranych warzyw z rodziny dyniowatych. Bromat Chem Toksykol, 2011, 44, 911-915

Kamila Młoczek

mgr inż. żywienia człowieka i dietetyki oraz psychodietetyk.